Factcheckt de Volkskrant doodleuk het eigen eigen nepnieuws?

Geplaatst op door

Een opvallend bericht in de Volkskrant afgelopen dinsdag (een dag later in de papieren versie). “Strafblad hoeft Wilders niet te hinderen in zijn politieke loopbaan”, zo lezen we. En dat klopt dan ook: een minister of zelfs de premier hoeft geen last te hebben van een strafblad. De beslissing wat te doen met iemand met een strafblad is aan de formateur, en Geert Wilders is nu eenmaal niet iemand van wie de veroordeling onopgemerkt is gebleven.

Een formateur die in gesprek gaat met Wilders, zal zich dus niet storen aan gedoe rond een Verklaring Omtrent Gedrag. (VOG) Toch levert het artikel vragen op: zit de Volkskrant hier nu het eigen ‘nepnieuws’ te factchecken? Het lijkt er wel op.

VOG en Geert Wilders

Het Volkskrant-artikel linkt er niet naar, maar daags ervoor in de brievenrubriek van diezelfde krant een ingezonden brief (Blendle-link) van ene Guido Bamberg, naar eigen zeggen een “eenvoudig civiel jurist”. Guido stelde in deze, veel op social media gedeelde, brief dat Wilders geen VOG zal krijgen, en dat hem dat het ministerschap gaat kosten. Schijnbaar ongecontroleerd door de redactie schrijft hij daarover, “Voor talloze functies, waaronder zeker het ministerschap, is zo’n VOG vereist”.

Waar blijkt dat vereiste uit? Dat blijkt nergens, zo bedacht ik me toen ik de brief las. En een snelle rondvraag liet dan ook weten dat ik daarin inderdaad gelijk had. “Dat beslist de formateur gewoon”, zo bevestigde een goede vriend. En ook HP-De Tijd kraakte de ingezonden brief daags na inzending vrij eenvoudig, ondersteund door de bijdragen van enkele experts.

Redactioneel van twee walletjes eten

Hoe gaat zo’n gedachtegang? “Ja, het klopt wel niet wat deze inzender schrijft, maar het is toch een interessant idee”, zoiets? Dat de inzender zich introduceert als ‘jurist’ geeft een autoriteitsargument, evenals het noemen van een wetsartikel. Allicht gesteund door die indruk ging de brief, met een duidelijk foutieve aanname, snel rond. Gaat het daar om? Dat de krant de exposure maar lekker even gehad heeft?

In het artikel over het strafblad in de Volkskrant zelf haalt redacteur Robert Giebels de ingezonden brief niet eens aan. Toch zou je zeggen dat hem het social media-hitje uit de eigen krant nauwelijks ontgaan kan zijn. Een cynicus zou zelfs denken, dat de ingezonden brief waarschijnlijk zelfs de aanleiding is geweest voor het artikel. Eerst een ingezonden brief met een onwaarheid afdrukken, want dat is niet redactionele content, en daarna de ontkrachting ook een plekje kunnen geven. De social-media vruchten plukken van een soort ‘nieuwsvoering op gevoel’, waarbij je voor jezelf toch kunt volhouden dat je redactie in ieder geval de kwaliteitsstukken levert.

In ieder geval levert het een vrij curieus een-tweetje op binnen een en dezelfde krant. En een reeks aan ‘factchecking’ artikelen voor andere media. Zo houden we elkaar wel van de straat.