Wil de échte zzp’er nu opstaan?

Zowel overheid, vakbond, belastingdienst als de media en haar lezers hebben het regelmatig over dé zzp’er. En, je kent de verhalen vast wel, de zzp’er is eigenlijk nauwelijks te benijden. Thuis, of liever in een koffietentje, moet hij of zij onderbetaald op een houtje bijten terwijl het werk bestaat uit precies hetzelfde als er eerder werd gedaan in loondienst. Alleen nu dan voor een derde van de prijs. Of is het juist zo dat de zzp’er pas om 11 uur het bed uitkomt en met leuke belastingvoordeeltjes de hardwerkende ‘gewone’ werknemer wegdrukt?

Als u het mij vraagt zal ik u zeggen dat de taak van een zelfstandige vaak onderschat wordt. Je kunt natuurlijke eigen tijd indelen, maar er moet ook gewerkt worden. En geld verdiend. Dat is zelfs voor diegenen met een paar vaste opdrachtgevers een hele mentaliteitsomslag ten opzichte van een loonverband. De zzp’er een ondernemer? Ja! De verschillende werkgevers onder u zullen me nu wellicht uitlachen: hoeveel investeert een zelfstandige nu aan innovatie? Heeft de zelfstandige eigenlijk wel een idee dat verder rijkt dan gewoon zijn vak uitvoeren? Is dát nu echt ondernemen?

Veel te veel uren stoppen in iets waarvan mensen tegen mij altijd zeiden “Maar wanneer ga je nu eens seriéus werk doen?” levert in de vorm van ondermeer ThePostOnline nu zo langzamerhand een resultaat op waar ik trots op ben. Maar ben ik daarmee een entrepreneur? Is het innovatief genoeg? En hoe veel maakt dat uit? Degenen die me een beetje kennen zullen weten dat ik op zulke vragen bescheiden zal reageren dat ik het ook niet precies weet. En dat het niet precies te zeggen is wat móet. Nou lekker dan.

Aan het werk, maar niet zó!

En terwijl ik beweer dat een zelfstandige toch een andere mentaliteit moet bezitten dan velen, zijn er zeker mensen te vinden die in arren moede “dan maar gaan freelancen” en zichzelf hier op LinkedIn hoopvol CEO van hun eigen persoonlijke bureau noemen. Het zit ons ook allemaal niet mee, en binnen de politiek -zoals de Tweede Kamer- wordt openlijk gespeculeerd of dt nu wel de goede kant op gaat met de zelfstandigen. Hebben ze niet teveel voordeeltjes, als ze geld mogen aftrekken, en worden ze niet te arm, straks. (Die twee stromingen gaan gewoon net zo makkelijk tegelijk op.) En terwijl menig zelfstandige vreest dat hem het werken onmogelijk gemaakt zal worden door de overheid sleurt het UWV trots nieuwe mensen de WW uit, het zelfstandig ondernemerschap in. Een schizofrene situatie.

Een deel van de verklaring van het feit dat er zoveel verschillende opvattingen zijn ligt in het feit dat dé zzp’er niet bestaat. Zo merkte ook Richard Theuws al op toen hij me wees op het feit dat het begrip ‘zzp’ wel érg algemeen is. En daar heeft hij dan ook helemaal gelijk in, zo iemand kan behanger zijn, maar ook arts. Het kan zelfs zo zijn dat u ‘de zzp’er’ niet eens als zodanig herkent terwijl hij in zijn eigen winkel bij u om de hoek staat.

Uitzoeken, die handel!

Toch zien we, zoals ik in mijn eerste zin al aangaf, dat allerlei verschillende organisaties een mening hebben over de zzp’er. Die mening lijkt niet zelden strijdig met een mening die hetzelfde orgaan een paar jaar terug had, en lijkt nog vaker strijdig met de opinie van andere belanghebbenden. Hoe hebben die opvattingen zich ontwikkeld, en wat betekent dat voor het beleid? We kunnen natuurlijk gissen naar de precieze standpunten, en daarna naar de gevolgen er van, maar samen met een aantal anderen bedacht ik me dat het goed is die standpunten eerst maar eens in kaart te brengen. We kiezen daarbij expliciet voor een onderzoeksjournalistieke opzet die de standpunten van de actoren in het zap-veld in kaart brengen. Natuurlijk zouden we ook graag direct iemand de les willen lezen (Ik wel!) maar dan gaat u natuurlijk roepen: ik ga niet zo’n voorgenomen stukkie sponsoren.

En gelijk heeft u! Daarom is het ook veel interessanter als u ons crowdsource project steunt dat al deze standpunten in kaart gaat brengen. Dat is wel even meer dan één stukje, zet een team van ervaren journalisten aan het werk, én levert naast het onderzoeksresultaat ook de basis voor hen die een gefundeerd opiniestuk willen schrijven.

Steun ons journalistiek project door een bijdrage op Yournalism